Bài viết này, sẽ nêu ra sự khác nhau về thành phần của các loại sữa cũng như cách chọn loại sữa phù hợp với từng giai đoạn của trẻ
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học cho biết, mẹ chỉ nên cho bé trên 1 tuổi uống sữa tươi. Bởi, sữa tươi có hàm lượng chất đạm, canxi và phốt pho cao, giúp trí não, xương, cơ và răng của trẻ phát triển chắc khỏe. Tuy nhiên, cũng chính vì quá giàu dinh dưỡng nên sữa tươi khiến trẻ dưới 12 tháng tuổi gặp khó khăn trong việc tiêu hóa.
Dưới 12 tháng tuổi, bộ máy tiêu hóa của trẻ vẫn chưa thể chuyển hóa được các loại protein phức tạp trong sữa tươi. Nếu mẹ không biết và cho bé uống sữa tươi khi dưới 1 tuổi, tức là đã vô tình gây sức ép quá tải cho hệ tiêu hoá.
Ngoài ra, lượng lactose có trong sữa tươi còn gây hiện tượng thúc đẩy sản sinh trực khuẩn của đại tràng; lượng đạm cao khiến công suất làm việc của thận tăng gấp 2 lần, dẫn đến hiện tượng trẻ bị mất nước, táo bón, nóng trong, đầy bụng và chán ăn, có nguy cơ suy thận.
Trong tương lai, trẻ còn có nguy cơ bị tăng huyết áp, tiểu đường (nhất là tiền sử gia đình đã có người mắc bệnh này), béo phì ở tuổi trưởng thành. Hơn thế nữa, hàm lượng sắt và vi lượng có trong sữa tươi thấp, nếu dùng là nguồn dinh dưỡng chủ yếu, trẻ dưới 12 tháng tuổi có thể đứng trước nguy cơ thiếu máu trong tương lai.
Thời điểm cho trẻ uống sữa tươi hàng ngày rất quan trọng. Mẹ không nên cho bé uống sữa tươi hoặc ăn thức ăn vặt trước các bữa ăn chính 2 giờ đồng hồ. Bởi, sữa tươi và những thực phẩm này có thể làm trẻ no và lười ăn khi vào bữa chính. Cách tốt nhất là mẹ nên cho bé uống sữa tươi sau bữa ăn chính từ 3 – 4 giờ.
Mẹ chỉ nên cho bé từ 1 tuổi trở lên tập uống sữa tươi, với lượng khoảng 100ml – 150ml. Tốt nhất là cho trẻ trên 2 tuổi uống sữa tươi với liều lượng từ 200 – 300ml/ngày. Mẹ nên kết hợp uống xen kẽ sữa tươi và sữa công thức để trẻ được bổ sung sắt, kẽm… những vi chất cần thiết cho nhu cầu phát triển của trẻ theo lứa tuổi.
Trẻ từ 3 – 6 tuổi, có thể cho bé uống lượng sữa tươi nhiều hơn, khoảng 400ml – 500ml/ngày, vì lúc này trẻ có khả năng tiêu hóa, hấp thu các thức ăn tốt hơn, kết hợp chế độ ăn đa dạng sẽ giúp trẻ hấp thu đủ các dưỡng chất. Giai đoạn này, mẹ có thể cho bé sử dụng các loại sữa: sữa bò tiệt trùng, sữa bột nguyên kem, sữa đậu nành, sữa chua.
Ở tuổi thiếu niên, có thể sử dụng sữa tươi thay thế hoàn toàn sữa bột, đảm bảo tổng lượng sữa từ 500 – 700 ml/ngày, kết hợp chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng. Tuy nhiên, nếu con bị thừa cân, mẹ nên dùng các loại sữa tươi không đường, sữa đậu nành không đường và số lượng không quá 300 – 400ml/ngày. Ngược lại, nếu trẻ bị thiếu dinh dưỡng, mẹ cần chọn loại sữa giàu năng lượng, dành riêng cho trẻ suy dinh dưỡng, giúp bé phục hồi cân nặng nhanh hơn, có thể cho bé uống từ 500 – 800ml/ngày .
Ở đây cần nhấn mạnh rằng: lượng sữa uống rất quan trọng, mẹ chỉ nên cho con uống với lượng nêu trên. Không nên nghĩ vì sữa tốt cho sức khỏe, tốt cho sự phát triển chiều cao mà cố “ép” con uống càng nhiều càng tốt, sẽ dẫn đến hậu quả như: trẻ béo phì, không được rèn luyện thói quen nhai, kén ăn các thức ăn đặc dẫn đến suy dinh dưỡng, thiếu chất xơ gây táo bón, phát triển không cân đối.
Nguyên tắc cơ bản là chất lượng sữa phải phù hợp với nhu cầu phát triển của trẻ. Đối với trẻ dưới 2 tuổi, mẹ nên chọn sữa nguyên kem, không nên chọn sữa tách béo, vì lúc này não trẻ cần chất béo để phát triển. Trẻ trên 2 tuổi nên dùng sữa tách béo một phần hoặc toàn phần. Nếu trẻ đã đủ cân nặng, nên chọn sữa không đường vì nhiều đường không có lợi cho sức khỏe.
Sữa tươi gồm 3 loại: sữa vắt trực tiếp, sữa thanh trùng và tiệt trùng. Trong đó, mẹ nên cho trẻ uống sữa thanh trùng, tiệt trùng để đảm bảo vệ sinh, tránh các bệnh lây qua đường tiêu hóa. Mẹ không nên cho con uống sữa bò vắt trực tiếp vì không đảm bảo vệ sinh, có nguy cơ nhiễm khuẩn tiêu hóa.
Sữa tươi thanh trùng là loại sữa chứa nhiều dinh dưỡng cho bé nhất; được tinh chế từ nguồn sữa tươi và được xử lý ở nhiệt độ 750oC trong khoảng 12 – 20 phút, rồi được giữ mát ở 40oC. Sữa thanh trùng luôn phải được bảo quản ở nhiệt độ 4 – 6oC để đảm bảo chất lượng và sử dụng trong vòng 10 – 15 ngày.
Trong khi đó, sữa tươi tiệt trùng là loại sữa được chế biến từ sữa tươi thô và tiệt trùng ở nhiệt độ cao. Nhà sản xuất có thể thêm sữa bột, chất béo nhưng không quá 1% tính trên 100g sản phẩm. Sữa tươi tiệt trùng thường có hạn sử dụng là 6 tháng.
