Các truyền thuyết về men tiêu hóa, canxi và vitamin ở trẻ nhỏ

1. Có nên cho con dùng các loại men tiêu hóa?

Nhiều mẹ cứ thấy bé biếng ăn, chậm tăng cân hoặc bị tiêu chảy lại tuỳ tiện mua men tiêu hóa về cho bé uống với hy vọng bé sẽ háu ăn mau lớn hoặc hết tiêu chảy. Đây là một việc làm rất sai lầm. Nhiều khi bé biếng ăn chỉ là do mẹ tưởng tượng ra, và biếng ăn có thể do mẹ chế biến không hợp khẩu vị bé hoặc do bé bị ép ăn lâu ngày dẫn đến tâm lý sợ ăn. Men tiêu hóa enzyme hay còn gọi là enzym do chính các tuyến trong cơ thể tiết ra để tiêu hóa và hấp thụ thức ăn.

Ví dụ: tuyến nước bọt tiết men amylaza để tiêu hóa tinh bột, dạ dày tiết men pepsin để tiêu hóa chất đạm, tuyến tụy tiết men lipaza để tiêu hóa chất béo… Vì vậy chỉ dùng men này khi bé bị suy dinh dưỡng, các tuyến tiêu hóa trong cơ thể tiết men kém, tức là cần phải dùng theo chỉ định của bác sĩ. Thông thường men tiêu hóa chỉ được dùng trong một khoảng thời gian nhất định dùng lâu ngày khiến cơ thể nữa lười nhác, phụ thuộc vào nguồn men mang từ ngoài vào và ức chế sự tiết men của các tuyến tiêu hóa trong cơ thể.

2. Có nên cho con dùng men vi sinh?

Men vi sinh là các chế phẩm chứa các vi sinh vật có ích, nhằm bổ sung vi khuẩn có ích, ức chế vi khuẩn có hại, cân bằng vi khuẩn trong hệ tiêu hoá. Men vi sinh được chỉ định dùng sau khi hệ tạp khuẩn ruột bị đảo lộn hay còn gọi là loạn khuẩn đường ruột (thường do điều trị kháng sinh, chế độ ăn không hợp lý…) với những biểu hiện đi ngoài như phân sống, tiêu chảy, khó tiêu, trướng bụng, rối loạn tiêu hoá… Bổ sung men vi sinh cho bé lúc này nhằm hạn chế nhiễm trùng hệ tiêu hoá, khắc phục tình trạng loạn khuẩn đường ruột, giúp đường ruột khoẻ mạnh.

Men vi sinh có thể dùng dài ngày nhưng cũng phải theo chỉ định của bác sĩ, việc tuỳ tiện dùng khi bé thực sự không có vấn đề gì chỉ có hại cho bé mà thôi. Mẹ cũng cần phân biệt men vi sinh và men tiêu hoá, là hai thứ khác nhau. Hiện nay trên thị trường có nhiều loại cốm/siro tiêu hoá, cốm vi sinh được quảng cáo giống như thần dược kích thích ăn ngon khiến các mẹ đều thích mua cho bé dùng. Nhưng việc sử dụng không đúng lại gây tác dụng ngược: khiến bé chán ăn hơn và thậm chí bị rối loạn tiêu hoá, mẹ nên thận trọng.

3. Có nên cho con dùng thuốc kích thích ăn ngon?

Mẹ tuyệt đối không nên dùng những thuốc này nếu không có chỉ định của bác sĩ. Nếu cứ tin theo quảng cáo, mẹ có thể làm hại bé. Thông thường những chất bổ sung vào cơ thể được chuyển hóa và đào thải qua gan và thận, nhưng nếu cơ thể bé không cần mà mẹ cứ bổ sung thì chỉ làm khổ gan và thận của bé.

Hệ tiêu hóa của bé cũng có thể bị phụ thuộc vào thuốc kích thích mà kém phát triển, cứ ngưng dùng thuốc là ngưng cảm giác thèm ăn. Một số loại thuốc kích thích ăn ngon và làm tăng trọng thực chất chỉ làm cơ thể bé tích nước, béo giả tạo, có thể gây ra các bệnh táo bón, tiêu chảy, khô miệng, khô mắt, ảnh hưởng thần kinh… Nếu bé biếng ăn mẹ hãy đưa bé đi khám để tìm giải pháp tốt nhất thay vì tuỳ tiện dùng thuốc cho con.

4. Có nên cho con uống bổ sung vitamin?

Nhiều mẹ thấy bé nhẹ cân, ăn ít, ngủ kém cũng thường tùy tiện mua vitamin tổng hợp, các vitamin hỗ trợ ăn ngủ ngon. Vitamin cho mẹ cảm giác là một thứ lành, an toàn, nhưng thực tế vitamin cũng như các loại thuốc bổ khác là con dao hai lưỡi, dùng không đúng sẽ chỉ gây hại. Điều quan trọng nhất vẫn là những bữa ăn đủ dưỡng chất, nếu bé từ chối một số món ăn giàu vitamin, hãy bổ sung bằng nguồn thực phẩm khác.

Nếu không yên tâm về thể trạng của bé, hãy đưa bé đi khám để bác sĩ tư vấn xem bé có nên dùng vitamin hay không, dùng loại gì, liều lượng bao nhiêu, cách dùng thế nào. Thông thường vitamin chỉ nên uống theo đợt, không phải là thứ để uống thường xuyên. Và việc bổ sung vitamin cũng sẽ không thể thay thế được nguồn vitamin từ thực phẩm hằng ngày của bé

(Trích: Sổ tay ăn dặm của mẹ - Bác sĩ Lê Thị Hải)